مقایسه اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و روایت درمانی گروهی بر مشکلات رفتاری هیجانی دانش آموزان دختر تک والد مقطع دبستان

چکیده

هدف پژوهش، مقایسه اثربخشی دو رویکرد مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و روایت‌درمانی گروهی بر مشکلات رفتاری-هیجانی دانش‌آموزان دختر تک‌والد مقطع دبستان شهرستان نیشابور بود. این پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دختر تک‌والد مقطع دبستان شهرستان نیشابور در نیمسال دوم تحصیلی ۱۴۰۲–۱۴۰۳ بود. نمونه‌ای شامل ۴۵ دانش‌آموز (۱۵ نفر در هر گروه) به روش در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل گمارده شدند. گروه آزمایشی اول ۱۰ جلسه ۶۰ دقیقه‌ای مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه آزمایشی دوم ۹ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای روایت‌درمانی گروهی دریافت کردند. ابزار گردآوری داده‌ها چک‌لیست تجدیدنظر شده مشکلات رفتاری-هیجانی کوای و پترسون (۱۹۸۷) بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تک‌متغیره در نرم‌افزار SPSS-23 تحلیل شدند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد هر دو نوع مداخله بر کاهش مشکلات رفتاری-هیجانی تأثیر معناداری داشتند (p<0.05، η²=0.20)، اما بین اثربخشی دو روش تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد میانگین نمرات گروه کنترل به‌طور معناداری از هر دو گروه آزمایشی بالاتر بود. هر دو روش مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و روایت‌درمانی گروهی در بهبود مشکلات رفتاری و هیجانی دانش‌آموزان دختر تک‌والد اثربخش هستند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که مداخلات گروهی با تمرکز بر پذیرش هیجانات و بازسازی روایت‌های شخصی می‌توانند در ارتقای سلامت روان دانش‌آموزان تک‌والد نقش مؤثری داشته باشند.