نقش میانجی باورهای فراهیجانی در رابطه‌ بین کارکردهای روانشناختی خانواده با بهزیستی روانشناختی نوجوانان

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی باورهای فراهیجانی در رابطه بین کارکردهای روانشناختی خانواده و بهزیستی روانشناختی نوجوانان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان زبرخان (N=2000) بود که 300 نفر از آن‌ها به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه کارکرد خانواده اپشتاین و بیشاب (1983)، مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف (1989) و پرسشنامه فراشناخت و فراهیجان مثبت بیر (2011) بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از همبستگی پیرسون، تحلیل مسیر و نرم‌افزارهای SPSS نسخه 26 و Process Macro انجام شد. نتایج نشان داد بین کارکردهای روانشناختی خانواده، باورهای فراهیجانی و بهزیستی روانشناختی نوجوانان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. کارکردهای خانواده به‌طور مستقیم بر بهزیستی روانشناختی (β=0.31, p<0.001) و بر باورهای فراهیجانی مثبت (β=0.36, p<0.001) اثر داشت. همچنین باورهای فراهیجانی مثبت اثر مستقیم و معناداری بر بهزیستی روانشناختی نشان داد (β=0.20, p<0.05). اثر غیرمستقیم کارکرد خانواده بر بهزیستی روانشناختی از طریق باورهای فراهیجانی مثبت نیز معنادار بود (β=0.07, p<0.05). مدل برازش مناسبی را نشان داد و نقش میانجی جزئی باورهای فراهیجانی تأیید شد. نتایج بیانگر آن است که خانواده‌هایی با کارکرد روانشناختی مطلوب از طریق پرورش باورهای فراهیجانی مثبت، به ارتقای بهزیستی روانشناختی نوجوانان کمک می‌کنند. بنابراین، آموزش والدین در زمینه باورهای فراهیجانی و کارکردهای سالم خانوادگی می‌تواند به بهبود سلامت روانی نوجوانان منجر شود.