شناسایی سطوح روانشناختی رنج ادراک‌شده در بیماران با دردهای بدون منشأ طبی

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی سطوح روان‌شناختی رنج ادراک‌شده در بیماران مبتلا به دردهای بدون منشأ طبی با استفاده از رویکرد کیفی بود. مطالعه حاضر با روش کیفی و رویکرد تحلیل مضمون انجام شد. شرکت‌کنندگان شامل ۲۳ بیمار بزرگسال از شهر تهران بودند که تجربه دردهای مزمن بدون علت طبی مشخص داشتند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساخت‌یافته گردآوری شده و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Nvivo 12 و روش کدگذاری سه‌مرحله‌ای (باز، محوری، انتخابی) انجام شد. تحلیل داده‌ها به استخراج سه مقوله‌ی اصلی منجر شد: «آشفتگی‌های هیجانی»، «اختلال در معنا و هویت» و «مقابله و تنظیم روانی». در سطح هیجانی، احساس درماندگی، اضطراب مزمن، غم درونی و شرم از مضامین برجسته بودند. در سطح معنا و هویت، بحران در هویت شخصی، بی‌معنایی، و چالش‌های معنوی دیده شد. راهبردهای مقابله‌ای بیماران نیز طیفی از واکنش‌های ناکارآمد (اجتناب، وابستگی) تا راهکارهای سازگارانه (پذیرش، معنا‌بخشی، خودمراقبتی) را دربر گرفت. رنج ادراک‌شده در بیماران با دردهای بدون منشأ طبی، تجربه‌ای چندلایه است که فراتر از درد فیزیکی به ابعاد روان‌شناختی، اجتماعی و معنوی گسترش می‌یابد. شناخت این ابعاد می‌تواند در طراحی مداخلات درمانی مؤثرتر و انسان‌محورتر نقش کلیدی ایفا کند.