شناسایی مؤلفه‌های هویتی روانشناختی در نوجوانان با تجربه اختلالات اضطرابی: رویکرد تحلیل مضمون

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه‌های هویتی روانشناختی در نوجوانانی بود که تجربه اختلالات اضطرابی دارند. این مطالعه با روش کیفی و با استفاده از تحلیل مضمون انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۲ نوجوان (۱۲ دختر و ۱۰ پسر) مبتلا به اختلالات اضطرابی در شهر تهران گردآوری شد. نمونه‌گیری به شیوه هدفمند صورت گرفت و مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزار NVivo نسخه ۱۲ تحلیل شدند و مراحل شش‌گانه تحلیل مضمون براون و کلارک برای تحلیل داده‌ها به‌کار رفت. یافته‌های پژوهش سه مضمون اصلی را شامل شد: بازنمایی خود، تنظیم هیجانی، و احساس تعلق اجتماعی. زیرمضامین مرتبط با بازنمایی خود شامل خودادراکی منفی، تعارض هویتی، ادراک ناپایداری از خود، و احساس ناکارآمدی بودند. در حوزه تنظیم هیجانی، راهبردهای اجتنابی، فوران هیجانی، و ناتوانی در مدیریت اضطراب شناسایی شد. همچنین، در رابطه با تعلق اجتماعی، انزوای اجتماعی، ترس از قضاوت، احساس طردشدگی و نیاز شدید به پذیرش از سوی دیگران مشاهده شد. اختلالات اضطرابی در نوجوانی می‌تواند فرآیند رشد هویت روانشناختی را مختل کرده و منجر به شکل‌گیری تصویری ناپایدار و منفی از خود، ناکارآمدی در تنظیم هیجان، و کاهش احساس تعلق اجتماعی شود. این یافته‌ها تأکید بر لزوم مداخلات روان‌شناختی چندسطحی برای حمایت از هویت‌یابی سالم در نوجوانان مضطرب دارند.