شناسایی مؤلفههای هویتی روانشناختی در نوجوانان با تجربه اختلالات اضطرابی: رویکرد تحلیل مضمون
کلمات کلیدی:
نوجوانان, اختلالات اضطرابی, هویت روانشناختی, تحلیل مضمون, تنظیم هیجان, احساس تعلق اجتماعیچکیده
هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفههای هویتی روانشناختی در نوجوانانی بود که تجربه اختلالات اضطرابی دارند. این مطالعه با روش کیفی و با استفاده از تحلیل مضمون انجام شد. دادهها از طریق مصاحبههای نیمهساختاریافته با ۲۲ نوجوان (۱۲ دختر و ۱۰ پسر) مبتلا به اختلالات اضطرابی در شهر تهران گردآوری شد. نمونهگیری به شیوه هدفمند صورت گرفت و مصاحبهها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. دادههای بهدستآمده با استفاده از نرمافزار NVivo نسخه ۱۲ تحلیل شدند و مراحل ششگانه تحلیل مضمون براون و کلارک برای تحلیل دادهها بهکار رفت. یافتههای پژوهش سه مضمون اصلی را شامل شد: بازنمایی خود، تنظیم هیجانی، و احساس تعلق اجتماعی. زیرمضامین مرتبط با بازنمایی خود شامل خودادراکی منفی، تعارض هویتی، ادراک ناپایداری از خود، و احساس ناکارآمدی بودند. در حوزه تنظیم هیجانی، راهبردهای اجتنابی، فوران هیجانی، و ناتوانی در مدیریت اضطراب شناسایی شد. همچنین، در رابطه با تعلق اجتماعی، انزوای اجتماعی، ترس از قضاوت، احساس طردشدگی و نیاز شدید به پذیرش از سوی دیگران مشاهده شد. اختلالات اضطرابی در نوجوانی میتواند فرآیند رشد هویت روانشناختی را مختل کرده و منجر به شکلگیری تصویری ناپایدار و منفی از خود، ناکارآمدی در تنظیم هیجان، و کاهش احساس تعلق اجتماعی شود. این یافتهها تأکید بر لزوم مداخلات روانشناختی چندسطحی برای حمایت از هویتیابی سالم در نوجوانان مضطرب دارند.