نقش ذهنیت‌های طرحواره‌ای در پیش‌بینی اضطراب جدایی با میانجی‌گری نشخوار خشم در نوجوانان

چکیده

هدف این پژوهش بررسی نقش ذهنیت‌های طرحواره‌ای در پیش‌بینی اضطراب جدایی با توجه به نقش میانجی‌گری نشخوار خشم در میان نوجوانان بود. پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه اول در مدارس شهر مرودشت در سال تحصیلی 1403–1404 بود. نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای و در دو مرحله انجام شد و 196 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه اضطراب جدایی کاواسگار و همکاران (2003)، پرسشنامه ذهنیت‌های طرحواره‌ای لوبستال و همکاران (2010) و مقیاس نشخوار خشم ساکودولسکی و همکاران (2001) بود. داده‌ها با استفاده از همبستگی پیرسون، رگرسیون و مدل‌یابی معادلات ساختاری با نرم‌افزارهای SPSS-27 و AMOS تحلیل شد. نتایج نشان داد که نشخوار خشم نقش واسطه‌ای معنی‌داری در رابطه بین ذهنیت‌های طرحواره‌ای و اضطراب جدایی دارد. به‌طور خاص، نشخوار خشم ارتباط میان ذهنیت مقابله‌ای ناسازگار (β=0.089, p<0.023)، ذهنیت‌های کودکانه (β=0.197, p<0.001)، ذهنیت والد (β=0.108, p<0.012)، و ذهنیت سازگارانه یکپارچه (β=0.160, p<0.001) را با اضطراب جدایی میانجی‌گری کرد. یافته‌ها نشان دادند که نشخوار خشم به‌عنوان یک متغیر میانجی، ارتباط بین ذهنیت‌های طرحواره‌ای و اضطراب جدایی نوجوانان را تبیین می‌کند. بنابراین، مداخلات روان‌شناختی باید علاوه بر اصلاح ذهنیت‌های ناسازگار، بر کاهش نشخوار خشم نیز تمرکز داشته باشند تا زمینه برای کاهش اضطراب جدایی در نوجوانان فراهم شود.