مقایسه اثربخشی درمان اقتصاد زیست‌انرژی، هیپنوتراپی شناختی-رفتاری و درمان شناختی-رفتاری بر مدیریت درد در زنان مبتلا به سرطان پستان غیرمتاستاتیک

چکیده

هدف این مطالعه، مقایسه اثربخشی سه رویکرد درمانی مختلف شامل درمان اقتصاد زیست‌انرژی (BEE)، هیپنوتراپی شناختی-رفتاری (CBH) و درمان شناختی-رفتاری (CBT) بر بهبود مدیریت درد در زنان مبتلا به سرطان پستان غیرمتاستاتیک بود. این پژوهش به‌صورت کارآزمایی بالینی تصادفی در تابستان و پاییز ۱۴۰۴ در شهر اصفهان انجام شد. جامعه پژوهش شامل ۷۲ زن مبتلا به سرطان پستان غیرمتاستاتیک بود که به‌صورت تصادفی در چهار گروه BEE، CBH، CBT و کنترل قرار گرفتند. مداخلات شامل ده جلسه هفتگی CBT و CBH و هشت جلسه هفتگی BEE بود که توسط روان‌شناسان بالینی آموزش‌دیده اجرا گردید. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه راهبردهای مدیریت درد (PMSQ) بود که در سه مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دوماهه تکمیل شد. داده‌ها با آزمون تحلیل واریانس با طرح آمیخته و آزمون‌های پس‌آزمون بونفرونی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که اثر اصلی زمان بر نمرات مدیریت درد معنادار بود (F(1.02, 68.78)=37.51, p=.001, ηp²=.359) و تعامل زمان و گروه نیز معنادار گزارش شد (F(3.08, 68.78)=4.98, p=.003, ηp²=.183). با این حال، اثر اصلی گروه از نظر آماری معنادار نبود (p=.077). مقایسه‌های پس‌آزمون بونفرونی نشان داد که تنها گروه CBT در مرحله پیگیری نسبت به گروه کنترل بهبود معناداری در مدیریت درد داشت (p=.030)، در حالی که بین گروه‌های BEE و CBH با کنترل تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتایج این مطالعه نشان داد که درمان شناختی-رفتاری می‌تواند در بهبود مدیریت درد در زنان مبتلا به سرطان پستان غیرمتاستاتیک مؤثر باشد، در حالی که مداخلات BEE و CBH چنین تأثیری نشان ندادند. این یافته‌ها بیانگر پتانسیل CBT به عنوان یک رویکرد مؤثر در مدیریت درد در مراقبت تسکینی است، هرچند مطالعات آینده با نمونه‌های بزرگ‌تر برای تأیید نتایج ضروری است.