بررسی اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر سرسختی روان‌شناختی، خوش‌بینی و سازگاری پرستاران بخش عفونی

چکیده

هدف این پژوهش بررسی میزان اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر سرسختی روان‌شناختی، خوش‌بینی و سازگاری پرستاران بخش عفونی بود. این مطالعه با طرح نیمه‌آزمایشی پیش‌آزمون–پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل ۱۱۰ پرستار بخش عفونی بود که از میان آن‌ها ۴۰ نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش (۲۰ نفر) و کنترل (۲۰ نفر) گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه سرسختی روان‌شناختی کیامرثی و همکاران (۱۳۸۷)، پرسشنامه خوش‌بینی پیترسون و همکاران (۱۹۸۲) و پرسشنامه سازگاری بل (۱۹۶۱) بود. گروه آزمایش طی ۹ جلسه تحت آموزش تاب‌آوری مبتنی بر مدل هندرسون و میلستین (۱۹۹۷) قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و در چارچوب نرم‌افزار SPSS-26 تحلیل شدند. یافته‌های تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش تاب‌آوری تأثیر معناداری بر هر سه متغیر وابسته دارد. نتایج نشان داد سطح معناداری برای سرسختی روان‌شناختی (F=39.77, p<0.01)، خوش‌بینی (F=37.33, p<0.01) و سازگاری (F=42.61, p<0.01) معنادار است. مقدار اتای مربعی برای سرسختی ۴۲ درصد، برای خوش‌بینی ۳۹ درصد و برای سازگاری ۴۵ درصد به‌دست آمد. همچنین میانگین‌های پس‌آزمون در گروه آزمایش نسبت به کنترل افزایش چشمگیری نشان داد؛ به‌طور مثال سرسختی از 48.06 به 57.36، خوش‌بینی از 16.68 به 24.53 و سازگاری از 69.37 به 84.21 افزایش یافت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد آموزش تاب‌آوری موجب افزایش معنادار سرسختی روان‌شناختی، ارتقای خوش‌بینی و بهبود سازگاری پرستاران بخش عفونی می‌شود. این مداخله می‌تواند به‌عنوان رویکردی کاربردی برای تقویت سلامت روان و توان مقابله کارکنان درمانی به‌ویژه در محیط‌های پرتنش به کار گرفته شود.