مقایسه اثربخشي درمان شناختي و رفتاري براي اعتياد به اينترنت با روايت درماني بر مولفه­ هاي سازنده و غيرسازنده حل مسئله در نوجوانان دختر

چکیده

نوجوانان دختر از زمره گروهايي هستند كه در برابر اعتياد به اينترنت آسيب پذير هستند. بر همين اساس، این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشي درمان شناختي و رفتاري براي اعتياد به اينترنت با روايت درماني بر مولفه­هاي سازنده و غيرسازنده حل مسئله در نوجوانان دختر اجرا شد. پژوهش حاضر از نوع نیمه­آزمایشی در سه مرحله پیش­آزمون،  پس­آزمون و پيگيري با گروه كنترل است. جامعه آماري كليه دانش آموزان دختر داراي علايم اعتياد به اينترنت در شهرستان لنجان در شهر اصفهان در زمستان 1403 بودند، كه از ميان آن­ها 60  دانش آموز به صورت هدفمند انتخاب و در سه گروه (هر گروه 20 نفر) گمارده شدند. مقياس حل مسئله (كسيدي و لانگ، 1997) با دو مولفه حل مسئله سازنده و غيرسازنده برای سنجش متغیر وابسته در سه مرحله استفاده شد. دو گروه درمان، هر يك طی 8 جلسه 75 تا 95 دقيقه­اي تحت درمان قرار­گرفتند و گروه كنترل هیچگونه درماني دریافت ننمود. داده­ها با استفاده از تحلیل واريانس اندازه هاي تكرار شده و آزمون تعقیبی بونفرونی از طريق نرم افزار SPSS نسخه 26 تحلیل گردید. نتایج نشان داد در حل مسئله سازنده و غيرسازنده، بين گروه درمان شناختي و رفتاري براي اعتياد به اينترنت و روايت درماني با گروه كنترل (01/0>p) تفاوت معناداري وجود دارد، اما بين اثربخشي دو درمان تفاوت معناداري وجود ندارد (01/0<p). به اين معني كه اثربخشي دو درمان بر افزايش حل مسئله سازنده و كاهش حل مسئله غيرسازنده يكسان بوده است (05/0<p). با توجه به اين كه درمان شناختي و رفتاري براي اعتياد به اينترنت و روايت درماني بر توانايي حل مسئله نوجوانان دختر اثربخش بودند، مي توان در مراكز مشاوره و رواندرماني، براي نوجوانان دختر داراي اعتياد به اينترنت كه توانايي حل مسئله آنها ضعيف است، اين دو درمان را استفاده نمود.