تأثیر حمایت اجتماعی و فاجعه‌سازی درد با نقش میانجی انعطاف‌پذیری شناختی بر کیفیت زندگی سالمندان

چکیده

هدف این پژوهش بررسی نقش حمایت اجتماعی و فاجعه‌سازی درد در پیش‌بینی کیفیت زندگی سالمندان با در نظر گرفتن اثر میانجی انعطاف‌پذیری شناختی بود. این مطالعه به روش توصیفی ـ همبستگی انجام شد. جامعه آماری شامل سالمندان ساکن تهران بود که ۳۸۵ نفر از آن‌ها با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL-BREF)، مقیاس فاجعه‌سازی درد (PCS)، مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک‌شده (MSPSS) و فهرست انعطاف‌پذیری شناختی (CFI) بود. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون در نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۷ و مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) در نرم‌افزار AMOS نسخه ۲۱ تحلیل شد. نتایج نشان داد حمایت اجتماعی با کیفیت زندگی رابطه مثبت و معناداری دارد (β = 0.28, p = .001)، در حالی که فاجعه‌سازی درد با کیفیت زندگی رابطه منفی و معناداری نشان داد (β = −0.33, p = .001). حمایت اجتماعی (β = 0.47, p = .001) و فاجعه‌سازی درد (β = −0.39, p = .001) به طور معناداری انعطاف‌پذیری شناختی را پیش‌بینی کردند و انعطاف‌پذیری شناختی نیز پیش‌بین مثبت کیفیت زندگی بود (β = 0.44, p = .001). مدل ساختاری از برازش مناسبی برخوردار بود (CFI = .95، RMSEA = .055). حمایت اجتماعی و فاجعه‌سازی درد از طریق ارتقا یا تضعیف انعطاف‌پذیری شناختی می‌توانند کیفیت زندگی سالمندان را تحت تأثیر قرار دهند. تقویت شبکه‌های حمایتی و آموزش مهارت‌های انعطاف‌پذیری شناختی می‌تواند رویکردی کارآمد برای ارتقای سلامت و رفاه سالمندان باشد.