روانشناسی سلامت و اختلالات رفتاری

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی موانع روانی مؤثر بر کمک‌خواهی در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بود. این مطالعه با روش کیفی و رویکرد تحلیل مضمون انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۲ نفر از بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی که به‌صورت هدفمند از مراکز روان‌درمانی شهر اصفهان انتخاب شده بودند، گردآوری شد. مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار NVivo نسخه ۱۲ تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها منجر به شناسایی چهار مقوله اصلی شامل «ترس از قضاوت اجتماعی»، «احساس ناکارآمدی در تعامل با درمان»، «موانع شناختی-باوری»، و «شرایط بین‌فردی و محیطی» شد. هر یک از این مقوله‌ها شامل چندین زیرمقوله و مفاهیم بود که از تجارب زیسته مشارکت‌کنندگان استخراج شدند. ترس از تحقیر، انگ اجتماعی، بی‌اعتمادی به درمانگران، کمال‌گرایی، و نبود حمایت اجتماعی از جمله عوامل برجسته‌ای بودند که فرآیند کمک‌خواهی را مختل می‌کردند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مجموعه‌ای از عوامل درونی، شناختی، و بین‌فردی در امتناع از کمک‌خواهی در بیماران مبتلا به اضطراب اجتماعی نقش دارند. طراحی مداخلات مبتنی بر آموزش عمومی، کاهش انگ اجتماعی، بهبود دسترسی به خدمات روان‌شناختی، و افزایش حمایت اجتماعی می‌تواند در تسهیل روند کمک‌خواهی در این بیماران مؤثر باشد.

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی موانع روانی مؤثر بر کمک‌خواهی در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بود. این مطالعه با روش کیفی و رویکرد تحلیل مضمون انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۲ نفر از بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی که به‌صورت هدفمند از مراکز روان‌درمانی شهر اصفهان انتخاب شده بودند، گردآوری شد. مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار NVivo نسخه ۱۲ تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها منجر به شناسایی چهار مقوله اصلی شامل «ترس از قضاوت اجتماعی»، «احساس ناکارآمدی در تعامل با درمان»، «موانع شناختی-باوری»، و «شرایط بین‌فردی و محیطی» شد. هر یک از این مقوله‌ها شامل چندین زیرمقوله و مفاهیم بود که از تجارب زیسته مشارکت‌کنندگان استخراج شدند. ترس از تحقیر، انگ اجتماعی، بی‌اعتمادی به درمانگران، کمال‌گرایی، و نبود حمایت اجتماعی از جمله عوامل برجسته‌ای بودند که فرآیند کمک‌خواهی را مختل می‌کردند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مجموعه‌ای از عوامل درونی، شناختی، و بین‌فردی در امتناع از کمک‌خواهی در بیماران مبتلا به اضطراب اجتماعی نقش دارند. طراحی مداخلات مبتنی بر آموزش عمومی، کاهش انگ اجتماعی، بهبود دسترسی به خدمات روان‌شناختی، و افزایش حمایت اجتماعی می‌تواند در تسهیل روند کمک‌خواهی در این بیماران مؤثر باشد.

هدف از این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر پیروی از درمان دارویی در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی عمده با استفاده از رویکرد کیفی بود. این مطالعه با روش کیفی و با رویکرد تحلیل مضمون انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۰ بیمار مبتلا به اختلال افسردگی عمده که تحت درمان دارویی قرار داشتند و از مراکز روان‌پزشکی شهر تهران انتخاب شده بودند، جمع‌آوری شد. نمونه‌گیری به صورت هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها با استفاده از نرم‌افزار Nvivo و با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش منجر به شناسایی سه مقوله اصلی شامل عوامل فردی، عوامل محیطی و اجتماعی، و ویژگی‌های درمان دارویی شد. در مقوله عوامل فردی، نگرش نسبت به دارو، درک بیماری، انگیزش درونی و مهارت‌های مقابله‌ای از زیرمقوله‌های کلیدی بودند. در بخش عوامل محیطی، حمایت خانوادگی، وضعیت اقتصادی، نگرش جامعه و تجربه با کادر درمان نقش مهمی ایفا کردند. همچنین، در مقوله ویژگی‌های دارویی، عوارض جانبی، مدت زمان اثربخشی، پیچیدگی رژیم دارویی و دسترسی به دارو به‌عنوان موانع یا تسهیل‌گرهای درمان شناسایی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که پیروی از درمان دارویی در بیماران مبتلا به افسردگی عمده تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل فردی، اجتماعی و درمانی قرار دارد. یافته‌ها می‌توانند مبنایی برای طراحی مداخلات روان‌اجتماعی، ارتقای آموزش به بیماران، تقویت حمایت خانواده و بهبود کیفیت خدمات درمانی باشند.

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تبیین راهبردهای خودتنظیمی هیجانی در زنان مبتلا به سرطان پستان با استفاده از رویکرد کیفی و نظریه‌زمینه‌ای بود. این مطالعه با روش کیفی و با استفاده از رویکرد نظریه‌زمینه‌ای انجام شد. مشارکت‌کنندگان شامل ۲۷ زن مبتلا به سرطان پستان ساکن شهر تهران بودند که به‌صورت هدفمند و سپس به‌صورت نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته بود و گردآوری داده‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. داده‌ها به روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند و از نرم‌افزار Nvivo برای مدیریت داده‌ها استفاده گردید. تحلیل داده‌ها منجر به استخراج چهار مقوله اصلی شامل «پذیرش و معنابخشی به تجربه بیماری»، «مقابله شناختی–هیجانی»، «حمایت اجتماعی و بین‌فردی» و «فعالیت‌های خودمراقبتی و سبک زندگی» گردید. هر یک از این مقولات دارای زیرمقوله‌هایی متنوع بودند که ابعاد مختلف راهبردهای تنظیم هیجان بیماران را در زمینه بیماری سرطان پستان پوشش می‌دادند. مشارکت‌کنندگان با استفاده از راهبردهایی مانند پذیرش، معنا دادن به رنج، بازسازی شناختی، حمایت‌جویی، نوشتن احساسات و مراقبت از خود، توانسته بودند با هیجان‌های منفی ناشی از بیماری مقابله کنند. راهبردهای خودتنظیمی هیجانی در زنان مبتلا به سرطان پستان، تحت تأثیر عوامل شناختی، اجتماعی، معنوی و فرهنگی شکل می‌گیرند و این راهبردها می‌توانند نقش مؤثری در کاهش استرس و ارتقاء کیفیت زندگی آنان ایفا کنند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند به طراحی مداخلات روان‌شناختی و حمایتی مبتنی بر زمینه فرهنگی در بیماران مبتلا به سرطان کمک نماید.

هدف این پژوهش، شناسایی و تبیین ابعاد روانی–اجتماعی تجربه سوگ در نوجوانانی است که یکی از والدین خود را از دست داده‌اند. این مطالعه با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۶ نوجوان ۱۳ تا ۱۸ ساله ساکن شهر تهران گردآوری شد. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند صورت گرفت و فرایند مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. داده‌ها پس از پیاده‌سازی به کمک نرم‌افزار NVivo تحلیل شدند و کدگذاری در سه مرحله باز، محوری و انتخابی انجام گرفت. تحلیل داده‌ها منجر به استخراج سه مقوله اصلی شامل "تجربه هیجانی سوگ"، "پیامدهای اجتماعی سوگ" و "راهبردهای مقابله‌ای نوجوانان" شد. در این سه مقوله، ۱۸ زیرمقوله شناسایی گردید که بیانگر تنوع واکنش‌های هیجانی (مانند اندوه، خشم، ترس)، پیامدهای اجتماعی (نظیر انزوای اجتماعی، افت تحصیلی) و راهبردهای مقابله‌ای (از جمله توسل به معنویت، نوشتن خاطرات، یا رفتارهای پرخطر) بودند. نتایج نشان می‌دهد تجربه سوگ در نوجوانان پدیده‌ای چندبعدی و پیچیده است که تحت تأثیر عوامل روانی، اجتماعی و فرهنگی قرار دارد. توجه به ابعاد مختلف این تجربه و طراحی مداخلات حمایتی متناسب با شرایط فرهنگی نوجوانان ایرانی برای کاهش آسیب‌های ثانویه ناشی از فقدان والد، ضروری است.

هدف از این پژوهش، شناسایی شاخص‌های بهزیستی روانشناختی در سالمندانی است که به‌تنهایی زندگی می‌کنند، با تمرکز بر تجربیات زیسته آنان از طریق روش کیفی. این مطالعه به روش کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۲ سالمند تنها ساکن تهران گردآوری شد. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. مصاحبه‌ها ضبط، پیاده‌سازی و با استفاده از نرم‌افزار NVivo تحلیل مضمون شدند. فرآیند تحلیل شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی بود و اعتبار نتایج با بازبینی مشارکت‌کنندگان و هم‌کدگذاری بررسی شد تحلیل داده‌ها منجر به استخراج چهار مقوله اصلی شامل: ۱) احساس معنا و هدفمندی، ۲) ارتباط اجتماعی و حمایت، ۳) استقلال و خودکارآمدی، و ۴) احساس رضایت درونی و آرامش شد. هر یک از این مقوله‌ها شامل چندین زیرمقوله بودند که تجربه‌های زیسته سالمندان در ابعاد مختلف بهزیستی روانی را نمایان ساختند؛ از جمله روایت خاطرات، حمایت‌های عاطفی، تصمیم‌گیری مستقل، و شکرگزاری. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بهزیستی روانشناختی در سالمندان تنها مفهومی چندبعدی است که با تعامل میان عوامل درونی و بیرونی شکل می‌گیرد. طراحی مداخلات روانی-اجتماعی، با تمرکز بر تقویت ارتباطات اجتماعی، معنویت، و خودمختاری می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی این گروه منجر شود.